اگر از علاقه‌های آشکار به علاقه‌های پنهان عبور کنیم «جهاد اکبر» شکل گرفته است
اختیار وقتی معنی دارد که بین دو چیزی انتخاب کرده‌ای که یکی از آنها ارزشمندتر ولی پنهان‌تر است؛
و دیگری بی‌ارزش‌تر ولی پیداتر و آشکارتر است. اگر از این علاقۀ آشکار به آن علاقه پنهان عبور کنی؛
جهاد اکبر شکل گرفته است و مبارزه با نفس پدید می‌آید که نخ تسبیح فضائل و خوبی‌های انسان است.
امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرماید: «مخالفت با هوای نفس نظام دین را شکل می‌دهد؛
نِظَامُ الدِّینِ مُخَالَفَةُ الْهَوَى»(؛ غررالحکم/حدیث32)
و در جای دیگر می‌فرمایند: «رأس دین مخالفت با هوای نفس است؛
رَأْسُ الدِّینِ مُخَالَفَةُ الْهَوَى؛ غررالحکم/حدیث35)
پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند: بر یکی از درب‌های دوزخ الهی نوشته شده است:
«از هوای نفس پیروی نکن، هوای نفس ایمان را از بین می برد؛
وَ عَلَى الْبَابِ الْخَامِسِ مَکْتُوب: لَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَالْهَوَى مُجَانِبُ الْإِیمَان»
(الروضه فی فضائل امیرالمؤمنین(ع)/ص177)
البته مبارزه با هوای نفس سخت است. در حدیث قدسی چنین آمده است که:
مردم یک‌بار می‌میرند ولی مؤمن به خاطر مبارزه با نفس و مخالفت با هوای نفسش روزی هفتاد بار می‌میرد؛
یَمُوتُ النَّاسُ مَرَّةً وَ یَمُوتُ أَحَدُهُمْ فِی کُلِ یَوْمٍ سَبْعِینَ مَرَّةً مِنْ مُجَاهَدَةِ أَنْفُسِهِمْ وَ مُخَالَفَةِ هَوَاهُم
(میزان الحکمه/روایت 2916)
"استاد پناهیان"
